De subwoofer geeft je een veel spannendere audio-ervaring, of er nu muziek of film op het programma staat. Je moet eenmalig de subwoofer op de juiste plaats neerzetten en goed instellen. Wij helpen je daarbij in deze korte gids.
Een van de grote voordelen van een subwoofer is dat je hem bijna overal neer kunt zetten en toch een goed geluidsresultaat kunt krijgen. Onze hersenen kunnen niet plaatsen waar de allerlaagste tonen vandaan komen (zo rond de 80Hz en lager), dit fenomeen benut je met het gebruik van een subwoofer.
In een stereosysteem zal het over het algemeen een goed resultaat geven als je de subwoofer in dezelfde denkbeeldige lijn plaatst met de twee luidsprekers, of de subwoofer nou vrij op de vloer staat of verborgen is in een meubel. Als je het helemaal correct wilt doen, dan zou de subwoofer tussen de twee luidsprekers in moeten staan, maar je kan natuurlijk de subwoofer ook aan de zijkant of wat verder naar achteren plaatsen, als deze maar correct is ingesteld.
Als je maximale bas wilt, kun je profiteren van de natuurlijke versterking van de ruimte door de subwoofer in een hoek te plaatsen. Dit kan een enorm effectieve oplossing zijn, vooral voor thuisbioscoop, waar het geweldig is om een explosieve bas te hebben die echt voelbaar is in het lichaam. Sommige subwoofers hebben een plat ontwerp, zodat je ze ook onder de bank kunt verbergen, veel discreter dan dat gaat het niet worden!
Op de achterkant van de subwoofer vind je een handvol aansluitingen en knoppen die misschien niet meteen duidelijk zijn als je nog niet eerder een subwoofer hebt gehad. Welke aansluiting je moet gebruiken, hangt af van je systeem en of je in stereo of surround sound speelt.
Voor een gewoon stereosysteem moet je meestal je subwooferkabel aansluiten vanaf de subwoofer-uitgang of Pre-Out op een van de twee L/R-ingangen (rood/wit) op de subwoofer. In principe maakt het niet uit welke van de twee je gebruikt, maar er is wel een klein verschil, sommige versterkers hebben namelijk een lager uitgangssignaal dan andere, en dan kun je de signaalsterkte (gain) verdubbelen door twee kabels of een Y-splitter te gebruiken. Als de automatische aan/uit-functie van de subwoofer niet goed werkt, kun je vaak het probleem op deze manier oplossen.
Op de meeste subwoofers vind je ook een ingang of instelling met de naam LFE, dit staat voor “Low-Frequency-Effects". Dit wordt voornamelijk gebruikt voor surround, maar ook voor sommige geavanceerde stereo-installaties met "Bass Management". Hierbij zorgt je versterker ervoor dat het gewenste basgeluid naar de subwoofer wordt gestuurd, je omzeilt hiermee het ingebouwde cross-overfilter in de subwoofer. Het voordeel van deze oplossing is dat je het allerlaagste basgeluid kunt weghalen van je hoofdluidsprekers en het aan de subwoofer kunt overlaten. Hierdoor kun je zowel luider en met minder vervorming afspelen op je versterker. Slim!
Sommige subwoofers hebben ook een extra set "SPK" of "Speaker Level" aansluitingen die je kunt gebruiken als je versterker geen subwoofer-uitgang of pre-out heeft. Hier sluit je de subwoofer op aan via luidsprekerkabels vanaf de versterker, maar dit is wel wat omslachtig en qua geluidskwaliteit niet optimaal. Gebruik deze aansluiting daarom alleen als je echt geen andere mogelijkheden hebt.
In een surroundsysteem voor homecinema sluit je de subwooferkabel aan op de LFE-ingang. In een surround-opstelling hebben de lage tonen hun eigen aparte LFE-soundtrack en je receiver zorgt ervoor dat het juiste signaal naar de subwoofer wordt gestuurd. Als je je subwoofer voor surround wilt gebruiken en hij heeft geen LFE-ingang, gebruik dan een van de twee L/R-ingangen en draai de crossover op de hoogste waarde, meestal op 120-140 Hz.
De meeste surround receivers hebben een ingebouwde gidsfunctie om je te helpen je subwoofer correct in te stellen. Volg de handleiding of ga naar jouw HiFi Klubben winkel als je ergens niet helemaal uitkomt. Wij zorgen ervoor dat alles werkt!
Wanneer jouw subwoofer optimaal speelt, versmelt de bas met het geluid van je hoofdluidsprekers, zodat je een natuurlijk, samenhangend geluidsbeeld krijgt van de hoogste tot de diepste tonen. Het kan wat inspanning en experimenteren vragen om de perfecte instellingen te vinden, maar het is absoluut de moeite waard. Zo haal je het maximale uit je subwoofer, elke keer dat je jouw installatie gebruikt.
Begin met het instellen van de crossover (scheidingsfrequentie) op 80 Hz voor compacte luidsprekers of 60 Hz voor vloerstaande luidsprekers in je stereo-installatie of receiver. Zet de subwoofer harder - het liefst een beetje extra hard - en speel een nummer af met een stevige en gevarieerde bas. Dan ben je klaar om het geluid in te stellen. Vraag eventueel een vriend om je te helpen met de bediening terwijl je op de bank luistert. Dat maakt het allemaal net iets makkelijker.
Op de achterkant van de subwoofer vind je een knop met de naam "Phase", met meestal twee standen (0/180 graden). Kort gezegd, als luidsprekers in fase spelen, betekent dit dat de membranen tegelijkertijd naar buiten en naar binnen bewegen, waardoor je het meest robuuste geluid krijgt. Kies de instelling die de sterkste bas in je luisterpositie oplevert. Dit is hoe je de fase instelt van je subwoofer. Het volgende punt is crossover/frequentie, oftewel tot hoe hoog in het frequentiebereik de subwoofer mee moet spelen.
Zoals gezegd is 80 Hz een goed uitgangspunt voor de crossoverfrequentie voor compacte luidsprekers, terwijl grote vloerstaande luidsprekers vaak een wat diepere instelling rond 50-60 Hz nodig hebben. Wat het beste werkt, hangt af van de luidsprekers, de subwoofer en natuurlijk je persoonlijke smaak. Probeer de crossover-frequentie een beetje op en neer te bewegen en kies de instelling die de meest samenhangende en natuurlijke basweergave oplevert.
Zodra je de crossover-frequentie hebt aangepast, kun je het volume weer omlaag draaien zodat de lage tonen niet meer te luid zijn. Probeer opnieuw te spelen met de crossover-frequentie - het kan nèt een laatste duwtje naar de ene of de andere kant nodig hebben, in welk geval het volume daarna ook weer moet worden bijgesteld. Maar dan ben je er ook echt.
Tot slot moet je de subwoofer aan/uit zetten. Normaal gesproken kies je ervoor om de subwoofer automatisch in en uit te laten schakelen met de versterker of receiver. Als dit niet goed werkt, probeer dan een Y-splitter te gebruiken om het ingangssignaal van de subwoofer te versterken, zoals eerder vermeld. Hierdoor reageert de subwoofer beter wanneer het systeem wordt ingeschakeld.
De meeste betere home cinema receivers en een aantal high-end stereo installaties hebben een vorm van digitale ruimtecorrectie ingebouwd (Audyssey, RoomPerfect, Dirac Live en andere). Deze systemen kunnen het geluid corrigeren voor resonanties en ruis veroorzaakt door de luisterruimte, maar ze kunnen ook de meeste instellingen overnemen die je anders handmatig zou moeten aanpassen op je subwoofer.
Kamercorrectiesystemen werken op verschillende manieren en als je ze wilt gebruiken om je subwoofer doelgericht aan te sturen, raden we je aan om de installatiegids van de fabrikant zelf te lezen. Alle systemen hebben echter gemeen dat het geluid na kamercorrectie wat klinisch kan klinken, omdat het doel een lineaire en "correcte" weergave is. Aan de andere kant is het eenvoudig om het geluid weer tot leven te brengen.
Een eenvoudige manier om de lage tonen terug te krijgen is door het volume van de subwoofer te verhogen tot het niveau van de lage tonen weer naar wens is. Een betere oplossing is echter om je (kamercorrectie)systeem te "vertellen" dat je wat meer bas wilt in het gecorrigeerde geluid. Sommige systemen hebben vooraf ingestelde EQ-instellingen voor dit doel, terwijl je bij andere systemen naar de kamercorrectie-app moet gaan en de lage tonen moet versterken. Door het op deze manier te doen, blijven alle correcties intact - je krijgt alleen meer bas. Je bepaalt uiteindelijk zelf met hoeveel bas je tevreden bent.
Heel veel plezier met je subwoofer!