Ruimtecorrectie

Oké, klaar. Je hebt met veel moeite je stereosysteem ingesteld. Je hebt er een middag of misschien wel een hele dag voor uitgetrokken. Het is heel goed mogelijk dat je de komende week of maand nog kleine dingen aanpast, om te proberen of het niet nog beter kan. Dat hoort er allemaal bij en hoe meer je ermee speelt, hoe meer plezier je zult hebben van je hifi-systeem.

Maar wat als je niet de ruimte hebt om je luidsprekers drie meter in je kamer te zetten? Wat als je de subwoofer alleen maar achter je bank kwijt kunt? Wat als je, met andere woorden, een heel normale woonkamer hebt? Nou, met deze handleiding kom je al een heel eind – en voor het laatste stukje kun je ruimtecorrectie gebruiken.

‘Ruimtecorrectie’ is de naam van een systeem dat meet hoe de luidsprekers zich in jouw kamer gedragen en dit gedrag aanpast met DSP (Digital Signal Processing). Je kamer heeft een enorme invloed op hoe je luidsprekers klinken, zoals we hierboven al hebben uitgelegd. Ruimtecorrectie is een methode om deze invloed te beperken.

In principe betekent dit dat je de luidsprekers precies kunt neerzetten waar je wilt en dat ruimtecorrectie ervoor zorgt dat ze strak, gebalanceerd, helder en vrijwel perfect klinken. Zelfs als je een speciale luisterkamer hebt en je luidsprekers heel zorgvuldig op de perfecte positie hebt staan, volgens deze handleiding, zorgt ruimtecorrectie vaak voor een strakker en duidelijker stereobeeld, een minder rommelige, diepere en vooral vollere basweergave.

Ruimtecorrectie is geen magie

Er bestaan verschillende geavanceerde ruimtecorrectieprogramma’s en veel moderne high-end versterkers hebben geïntegreerde ruimtecorrectie. Bijvoorbeeld Audyssey in de surroundreceivers van Denon en Marantz. NAD werkt samen met DIRAC, een bedrijf dat gespecialiseerd is in software voor ruimtecorrectie. En dan is er nog Lyngdorf, dat zijn eigen ruimtecorrectiesysteem heeft gemaakt: RoomPerfect. In deze handleiding kijken we naar DIRAC en RoomPerfect.

Voordat je met ruimtecorrectie begint, moet je zorgen dat je luidsprekers zo goed mogelijk staan. Je moet tevreden zijn met het geluid zonder correctie, want software kan natuurlijk niet alles voor je oplossen. Hoe minder je signaal veranderd en herberekend hoeft te worden, hoe natuurlijker je muziek klinkt. Want hoe goed je ruimtecorrectie ook is, bij elke aanpassing verlies je wat natuurlijkheid en realisme.

DIRAC

DIRAC is de ruimtecorrectiesoftware die gebruikt wordt in veel moderne NAD-versterkers, van hun Masters Series tot de NAD C658 en hun surroundreceivers. Het werkt via een app – DIRAC Live. Het leuke is dat je DIRAC helemaal aan jouw smaak kunt aanpassen, maar dat betekent ook dat de leercurve een beetje steil is en dat je een middagje vrij moet nemen voordat je tevreden bent met het resultaat. Maar afgezien daarvan, het is een krachtige tool die het beste uit je systeem haalt. Er bestaat twee versies van DIRAC. De normale versie, die bij de meeste NAD-versterkers wordt geleverd, corrigeert van 20 Hz tot 500 Hz: het gebied waar in normale kamers de meeste problemen zitten. De Full Frequency-versie gaat tot 20 kHz, zodat ook het midden- en hoge bereik gecorrigeerd kunnen worden. Als je je systeem echt tot in de puntjes wilt afstellen, ga dan voor deze versie!

Je volgt de instructies op nadelectronics.com/dirac-live. Maak met je NAD-versterker verbinding met je netwerk, update de firmware via de BluOS-app en plaats de bijgeleverde microfoon. Wij adviseren je om een microfoonstandaard te gebruiken, omdat de microfoon tijdens de metingen absoluut stil moet staan. Trouwens, je kunt ook een andere, betere USB-microfoon gebruiken. Omdat die een lagere ruisvloer heeft en meer details opvangt, geeft dit vaak een beter resultaat. Als je kunt, gebruik dan een laptop, zodat je het geluid later gemakkelijker kunt aanpassen.

Je kunt oneindig tweaken

De kans is groot dat het resultaat... nou ja, iets tegenvalt. En dat klopt, de doelcurve is erg lineair. Dat is theoretisch perfect, maar niet hoe mensen hun geluid het liefst horen. Daarom heeft NAD zijn eigen curve ontworpen, die je kunt downloaden van hun website. Die versterkt de lage tonen met ongeveer 6 dB, waardoor je een levendiger, warmer geluid krijgt. Upload dit profiel naar je versterker en luister zelf! Tevreden? Mooi zo! Je hebt nu officieel je hifi-systeem aangepast aan je kamer.

Maar het idee achter DIRAC is dat je er eindeloos mee kunt spelen en alles blijft aanpassen tot alles perfect klinkt. Je kunt probleemloos wisselen tussen de verschillende profielen. Je kunt de doelcurve verslepen naar waar je maar wilt, dus met de NAD-curve als uitgangspunt kun je de bas versterken met 8 of zelfs 10 dB! Of, als je wilt, de hoge tonen wat zachter zetten, voor een ronder, zachter geluid. Bij DIRAC is er eigenlijk geen goed of fout.

Een belangrijke factor zijn de curtains, die bepalen bij welke frequentie het DIRAC-profiel het overneemt. De meeste problemen komen voor in de basregionen en daar is ruimtecorrectie echt heel effectief. Maar vanaf ongeveer 300 Hz en hoger veroorzaken sommige correcties meer problemen dan ze oplossen. In de meeste kamers zorgt DIRAC voor een beter stereobeeld en klinkt het geluid helderder en meer ontspannen. Maar omdat onze oren zo gevoelig zijn voor de hoge en middelhoge delen van het audiospectrum, kun je het idee hebben dat het geluid minder natuurlijk klinkt. Je kunt dit oplossen door de curtains aan te passen, zodat DIRAC alleen de lage frequenties corrigeert, maar de rest niet. Je kunt meerdere profielen op je versterker opslaan, zodat je de curtain-instellingen en curves heel gemakkelijk kunt vergelijken. Luister een paar dagen naar je systeem met ruimtecorrectie en pas het aan als je dat nodig vindt.

Het verschil tussen DIRAC aan en uit is echt verbijsterend, in elke kamer!

RoomPerfect

Waar DIRAC zo geweldig is omdat je het kunt gebruiken om je systeem helemaal naar je eigen wensen aan te passen, doet RoomPerfect van Lyngdorf precies het tegenovergestelde. Je volgt de instructies op je versterker en als je klaar bent, klinkt het fantastisch. Ze noemen het niet voor niets RoomPerfect.

Nou is het absoluut waar dat RoomPerfect een stuk minder ingewikkeld is, maar we kunnen je toch nog een paar tips geven. Lyngdorf heeft RoomPerfect ontworpen om de invloed van de akoestiek van je kamer te elimineren, zonder het signaal te verslechteren. En het moest echt supersimpel zijn!

Het werkt met een eigen microfoon, die je krijgt bij elke Lyngdorf-versterker. Je krijgt er zelfs een microfoonstandaard bij! RoomPerfect vraagt je om de microfoon op oorhoogte op je luisterpositie te zetten. Dan speelt het systeem een hard geluid af, dat alle frequenties in één signaal bevat. Dit sluit heel goed aan bij de manier waarop je luidsprekers muziek afspelen. Zodra de eerste meting klaar is, moet je de microfoon op willekeurige plekken in je woonkamer zetten. En terwijl je dat doet, leert RoomPerfect hoe je luidsprekers zich gedragen in je kamer. Je krijgt een Room Knowledge Percentage te zien en als die op 100% staat, voegen je metingen eigenlijk geen nieuwe informatie meer toe. Maar met extra metingen kun je het geluid wel strakker maken.

Je kunt het geluid van RoomPerfect aanpassen door strategisch te meten, in plaats van willekeurig. Om te beginnen, meet alleen op de plek waar je naar muziek luistert. Als je altijd in dezelfde hoek zit te luisteren, hoef je geen rekening te houden met de rest van de kamer. Je moet in je luisterkamer meten en niet in de keuken aan de andere kant van je huis. Het helpt ook om in het verlengde van de eerste reflectiepunten te meten, want die hebben een grote invloed op de helderheid van je geluid. Als je de microfoon dichter bij een muur of hoek neerzet, pikt hij meer lage tonen op, zodat RoomPerfect een precieze, strakke bas krijgt. Als je op zoek bent naar een levendiger geluid, kun je beter minstens op één meter afstand van de muur meten.

Zodra je klaar bent, stelt je Lyngdorf-versterker een geluidsprofiel samen dat het maximale uit je luidsprekers – en je kamer – haalt. Luister er een paar dagen naar om te kijken of het je bevalt. Je kunt altijd opnieuw meten, andere meetpunten kiezen en luisteren wat dit doet met je geluid

Tot ziens bij HiFi Klubben

Nou, je bent klaar! Je hebt je luidsprekers zorgvuldig neergezet, geluisterd, aangepast, geluisterd, ruimtecorrectie gedaan en nog een keer geluisterd. Je systeem klinkt nu beter dan ooit en je zult er elke dag plezier van hebben. Maar de kans is groot dat je nog niet helemaal klaar bent. Dat je na de eerste installatie nog wat kleine aanpassingen doet. Maar dat is allemaal onderdeel van deze geweldige hobby! En denk eraan, HiFi Klubben staat altijd voor je klaar – en als je nog vragen hebt over je luidsprekers, laat het vooral weten! Kom eens langs in een van onze winkels.

Welcome listeners!